Czym grozi? Jak właściwie monitorować ciśnienie tętnicze w domu? Jaką dietę stosować ? – mówi dr Paweł Salwa z Centrum Zdrowia Kobiety KOMED: Nadciśnienie tętnicze w czasie trwania ciąży występuje u 6–10% ciężarnych w krajach europejskich. Istotnie podwyższone wartości ciśnienia tętniczego u kobiet w ciąży stanowią bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia nie tylko matki, ale także jej dziecka. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia nadciśnienie tętnicze wraz z powikłaniami stanowią jedną z najczęstszych przyczyn zgonów ciężarnych kobiet w krajach rozwiniętych (ok. 16%). Ponadto nadciśnienie tętnicze może prowadzić do szeregu powikłań takich jak stan przedrzucawkowy, przedwczesne oddzielenie łożyska i poród przedwczesny. Choroba ta sprzyja występowaniu małej masy urodzeniowej dziecka, a także powikłań, które wymagają przedłużonej intensywnej opieki nad noworodkiem i specjalistycznego leczenia neonatologicznego. Nadciśnienie tętnicze w czasie trwania ciąży może również prowadzić do wewnątrzmacicznego obumarcia płodu. Dlatego tak ważne jest odpowiednio wczesne wykrycie choroby oraz wdrożenie skutecznego postępowania. Wartość ciśnienia tętniczego, powyżej której rozpoznajemy nadciśnienie tętniczego w czasie trwania ciąży to 140/90mmHg. Natomiast wartości 160/110mmHg i wyższe zawsze powinny skłonić ciężarną do zgłoszenia się do szpitala. Bardzo istotnym elementem monitorowania ciśnienia tętniczego w ciąży są pomiary wykonywane samodzielnie w domu przez pacjentkę. Jednak aby były one wiarygodne należy zastosować się do kilku zasad: Pomiaru ciśnienia dokonujemy zawsze: • z dala od hałasu (najlepiej w osobnym pomieszczeniu, nie prowadząc rozmów podczas badania), • po chwilowym odpoczynku – należy spokojnie posiedzieć ok. 5 minut, Nie należy mierzyć ciśnienia: • po wysiłku fizycznym (min. 30 min.), • będąc zdenerwowanym, • przy wypełnionym pęcherzu moczowym, • bezpośrednio po wypiciu kawy – do 1 godziny, • po obfitym posiłku – do 2 godzin. Ciśnienie mierzymy: • siedząc, z podpartymi plecami, • ręka, na której dokonujemy pomiaru powinna być ułożona tak, aby łokieć i przedramię były podparte, • mankiet ciśnieniomierza powinien znajdować się na poziomie serca • uzyskane wartości ciśnienia powinny być zapisywane w dzienniczku samokontroli (znaczne ułatwienie stanowią ciśnieniomierze z wbudowaną pamięcią lub aplikacje pozwalające na prowadzenie wirtualnego dzienniczka), • Należy wykonywać po 2 pomiary w kilkuminutowych odstępach, rano i wieczorem, o stałych porach, w równych odstępach czasu (np. 6.00–18.00, 7.00–19.00 itp.) – schemat 2 × 2 pomiary, • ciśnienie mierzymy bezpośrednio przed przyjęciem leków i przed jedzeniem. Dodatkowo należy zmierzyć ciśnienie w przypadku odczuwania dolegliwości, które mogą wiązać się z nagłym wzrostem lub obniżeniem ciśnienia (szum w uszach, ból głowy, zawroty głowy, mroczki przed oczami, ból w klatce piersiowej). W okresie przed zajściem w ciążę, w trakcie jej trwania, i po porodzie zaleca się zmianę stylu życia – przede wszystkim całkowite zaprzestanie palenia tytoniu i spożywania alkoholu. Palenie papierosów w czasie ciąży negatywnie wpływa na rozwój wewnątrzmaciczny płodu między innymi w powodu działania tlenku węgla zawartego w dymie tytoniowym, który wiąże się z hemoglobiną i powoduje ograniczenie dostępności tlenu dla płodu. Palenie papierosów jest najczęstszym z nałogów u polskich kobiet w wieku rozrodczym i dotyczy około 30% ciężarnych. W ciąży nie zaleca się stosowania specjalnej diety— prawidłowy sposób odżywania opiera się na ogólnych zasadach zdrowego odżywania dla osób dorosłych (na przykład dieta śródziemnomorska). Zaleca się spożywanie dużej ilości warzyw, rośliny strączkowych, produktów pełnoziarnistych oraz owoców. Produkty pochodzenia zwierzęcego (mleko, nabiał, chude mięso), a także tłuste ryby morskie powinny być spożywane w umiarkowanych ilościach (nie należy spożywać ryb, które mogą zawierać rtęć, m.in. rekina, miecznika, makreli kawali), a produkty zawierające duże ilości węglowodanów oraz nasyconych kwasów tłuszczowych — tylko okazjonalnie.